سراوان خواستگاه تنها موزه زنده سفال ایران

زاهدان- ایرنا- سفال کلپورگان، سراوان در جنوب شرق سیستان و بلوچستان را تبدیل به تنهاترین موزه زنده ایران کرده و این هنر ارزشمند حاصل دستان زنان و مردان هنرمند تداوم سنت سفالگری هفت هزار ساله را به نمایش گذاشته است.

به گزارش ایرنا سرزمین نخل و آفتاب، زادگاه خورشید، مهد تمدن و دست آفریده های سنتی زنان تلاشگری است که با دستان هنرمند خود و با تولید صنایع دستی در کنار خانه داری و فعالیت های کشاورزی و دامپروری راهی را برای کمک به معیشت خانواده باز کرده و انگشتان هنرمندشان آثاری خلق می کند که زیبایی اش خیره کننده است.
زنان هنرمند روستای کلپورگان سراوان با پیروی از نیاکان خود حیات هفت هزار ساله نوعی سفال پیش از تاریخ ایران را با همان روش ساخت و تزئین ادامه دادند و این روستا را به موزه زنده خاک تبدیل کردند.
این سفال هنر شگرف بانوان در ساخت سفال منقوش در جوامع ابتدایی و اجرای تصویر باورها و اندیشه های انسان از خود و جهان پیرامون و نیازهای اوست و از آنجایی که این سفال از نزدیک با زندگی روزمره سازندگان خود ارتباط دارد و از طرفی بهره برداری از آن به قشر خاصی از جامعه محدود نمی شود هنری مردمی بحساب می آید.
آنچه سفالگری کلپورگان را از سایر نقاط متمایز کرده ویژگی های منحصر بفرد آن است به گونه ای که در ساخت سفال تمام مراحل ظریف سفالگری به وسیله زنان انجام می گیرد و مردان فقط کارهایی مثل حمل خاک رس از معدن مسکوتان واقع در ۲ تا سه کیلومتری کارگاه، آماده کردن گل و پختن سفال را انجام می دهند.
زنان روستای کلپورگان سراوان بدون استفاده از چرخ سفالگری در تهیه سفال آن را به روش سنتی ابتدایی، بدیع و به کمک دست می سازند که این امر موجب شگفتی جهانیان شده است.
طرحها و نقشهای سفال کلپورگان نیز کاملا هندسی است و تداعی نقشهای باستانی است تــزیینــات روی سفالینه ها با نمادهای تجریدی است که از نسلی به نسل دیگر به یادگار مانده است و حکایت از راز و رمــز و خواهش های روحی و درونی هنرمند از محیط اطراف و اعتقادات و باورهای او دارد و اغلب نمادها شبیه به نقوش سفالهای ما قبل تاریخ و آغاز دوره تاریخی است.
از نکات جالب در این سفال این است که در آن لعاب به کار نمی رود بلکه برای تزیین و نقاشی از سنگ تیتوک استفاده می شود، این سنگ در منطقه تپه آچار در کهوران بخش مهرستان یافت می شود و رنگ آن معمولا قهوه ای یا سیاه است، این سنگ نوعی سنگ منگنز است و رنگی که از آن به دست می آید قهوه ای است.
سفال کلپورگان اغلب به شکل کاسه، کوزه، جام، قدح، پارچ و لیوان و قلک ساخته می شود و اغلب ظرف های ساخته شده آن نیز دارای سرپوش است که گاه خود به عنوان ظرفی مستقل مورد استفاده قرار می گیرد.
هر چند در مورد این اثر تاریخی و هنر زیبا تبلیغاتی در خور شان آن انجام نشده اما آنقدر هویت و کیفیت منحصربفردش مشهود بوده که اکنون در بازارهای مهم جهانی شهره است به گونه ای که اینک کوره های سفالپزی کلپورگان نام دومین کارگاه سفال دنیا و تنها موزه زنده سفال را با خود یدک می کشند.
شهرستان سراوان با داشتن ۱۳ هزار و ۹۰۵ کیلومتر مربع وسعت در فاصله ۳۴۷ کیلومتری زاهدان مرکز استان سیستان و بلوچستان واقع شده است.
این شهرستان به زادگاه خورشید ایران شهرت دارد چرا که سراوان نخستین نقطه ای در کشور است که خورشید در آن طلوع می کند به طوری که طلوع و غروب خورشید در سراوان با طلوع و غروب خورشید در غربی ترین شهر کشور یک ساعت و هفده دقیقه اختلاف دارد.
این شهرستان با جاذبه های توریستی و منحصر به فرد از جمله سنگ نگاره های دره نگاران، قلعه باستانی سینوکان، قلعه تاریخی بخشان، مسجد جامع دزک، غار مشکوتک کلپورگان، روستای ناهوک و کوهک، قلعه سب سوران، قلعه کنت، زیارت بابا حاجی و سایر قابلیت ها و ظرفیت های مناسب تفریحی و فرهنگی در همه فصول سال آماده پذیرایی از مسافران است.
این شهرستان با دارا بودن دره نگاران با قدمت ۱۰ هزار ساله، نخلستان باشکوه، رودخانه ماشکید، گمرک و قلعه قدیمی، تپه مهتاب خزانه و دهها مکان دیدنی گردشگران را به سوی خود فرا می خواند.
سراوان در همسایگی شهرستانهای سیب سوران، مهرستان و خاش و کشور پاکستان واقع شده و خرمای تولیدی آن شهره خاص و عام است و رفته رفته در حال جذب سرمایه گذارانی برای ایجاد کارخانه های فرآوری و بسته بندی خرما و سایر صنایع جنبی است.