آوای سرحد– حامد فاتحی: کنار” میوه‌ای گرمسیری، سرشار از ویتامین اما ناشناخته است؛ مرکز پیدایش درخت کنار جنوب آسیای مرکزی شامل شمال غرب هند، افغانستان و مناطقی از تاجیکستان، ازبکستان و چین است.

درختان خودروی کنار در مناطق گرمسیری ایران و عمدتا در استانهای سیستان و بلوچستان، هرمزگان، کرمان، فارس، بوشهر و خوزستان یافت می‌شوند که به صورت پراکنده روییده و مردم از میوه‌های آن استفاده می‌کنند. در بخش ایرندگان به وفور و تقریبا در تمام نقاط آن یافت میشود ،که عمده ترین روستای ایرندگان که کنار آن معروف است روستای کاشن و سپس دنیکو می باشد.

سطح زیرکشت این درخت در هند نیز ‪ ۲۲‬هزار هکتار تخمین زده شده و بیش از ‪ ۱۲۵‬رقم کنار در این کشور وجود دارد.

کنار با نام علمی Zizyphus mauritiana ‪ ‬  متعلق به خانواده  Rhamnaceae ‪‬و دارای ‪ ۴۰‬گونه است که در تمام مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری پراکنده‌اند. این میوه علاوه بر هند در کشورهای افغانستان، ایران، سوریه، برمه، استرالیا، آمریکا، ایتالیا، فرانسه، روسیه، اسپانیا، پرتغال و شمال آفریقا نیز وجود دارد. کشت تجاری آن به صورت باغ یکدست از ارقام پیوندی مرغوب در جنوب بلوچستان از حدود ۵۰ ‬سال پیش متداول بوده که
عمدتا این ارقام از هند و پاکستان به کشور ایران وارد شده‌اند.

کنار در سیستان و بلوچستان میوه‌ای است بسیار درشت در دو شکل کروی و بیضی کشیده با درصد گوشت بالا و هسته بسیار ریز که دارای طعم و مزه مطبوعی است. با توجه به‌ اقتصادی بودن محصول برداشت شده و وجود بازار مصرف مناسب برای میوه آن در سالهای اخیر سطح زیر کشت این محصول در شهرستانهای چابهار، نیکشهر، سرباز ، حواشی ایرانشهر و ایرندگان  رو به گسترش است. ۸۰ ‬هکتار از اراضی کشاورزی این شهرستانها زیرکشت کنار قرار دارد که این میزان علاوه بر درختان کناری است که به صورت خودروی در سراسر استان وجود دارند. در سیستان و بلوچستان بطور متوسط از هر درخت ‪ ۶۰‬تا ‪ ۷۰‬کیلوگرم میوه کنار به دست می‌آید.

کنار میوه مغذی و سرشار از ویتامین C و مقادیر نسبتا خوبی از ویتامین B ،E و محتوی کلسیم، فسفر و آهن است. ارزش غذایی‌ میوه کنار از لحاظ پروتیین، مواد معدنی، کلسیم، فسفر، کاروتن و ویتامین از سیب غنیتر و میزان کالری و ویتامین سی آن نسبت به پرتقال بیشتر است. میوه آن براحتی هضم و اثر ملین‌آور دارد و گوشت میوه آن شیرین و خوشمزه است. کنار در ماههای دی و بهمن به بازار می‌آید و تا اواخر فروردین عرضه می‌شود. کنار با قیمتی ارزانتر نسبت به سایر میوه‌ها در دسترس است.

درخت کنار مقاومترین درخت میوه به صورت درختچه‌ای کوچک، خاردار با تاج پهن است.از این رو در بخش ایرندگان و دهستان کهنو به صورت طرحی برای بیابان زدایی در مساحتی بالغ بر ۵۰ هکتار اجرا شده است .دپوست درخت زبر، خاکستری یا سیاه تیره، برگها بیضی، گرد و کشیده غالبا دارای سه گلبرگ اصلی، گلهای سبز مایل به زرد که به صورت خوشه جانبی روی شاخه‌ها ظاهر می‌شوند. میوه کنار سفت، کروی کشیده یا بیضی شکل با رنگ قرمز، نارنجی یا زرد طلایی و براق است.

درخت کنار نسبت به خشکی و خاکهای شور و قلیایی مقاوم و سازگار است. این درخت در تابستان به خواب می‌رود که باعث کاهش نیاز آن به آب و میزان تبخیر می‌شود. علاوه بر تازه‌خوری میوه کنار، از آن برای عمل‌آوری ترشی، مربا و ژله هم استفاده می‌شود. اجزا درخت کنار هم دارای مصرف دارویی از جمله ریشه و پوست آن برای رفع اسهال خونی است. همچنین مغز بذر کنار مقوی بوده و از برگ آن برای معالجه زخم بهره گرفته می‌شود . از برگهای درخت برای تغذیه دام و کرم ابریشم و از چوب آن برای ساخت ابزارآلات کشاورزی، صنایع دستی و زغال
استفاده می‌شود.

انتهای پیام/

لینک کوتاه :