اختصاصی مجله فرهنگی و اجتماعی بیرک /یادداشت: مجتبی شجاعی : بخشدار مرکزی خاش و نویسنده کتاب مهندسی فرهنگی
استان سیستان و بلوچستان ۱۱ درصد مساحت کشور را با جمعیتی بالغ بر ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر در ۱۹ شهرستان در بر گرفته و این در حالی است که ۵۱ درصد این جمعیت در روستاها و ۴۹ درصد جمعیت شهری را تشکیل می‌دهند و ۱۴۰۰ کیلومتر مرز آبی و خاکی نیز از شاخصهای این استان است.
وسیع‌ترین استان کشور با نرخ رشد ۳٫۵ درصد جمعیت بالاترین نرخ رشد جمعیت را در حالی دارد که حدود ۳۲ درصد از این جمعیت را گروه سنی جوان ۱۵ تا ۲۹ سال، حدود ۲۳ درصد را جمعیت کمتر از ۱۴ سال و تنها ۳ درصد کهنسال و الباقی را جمعیت میانسال تشکیل می‌دهند.
از سویی در استانی زندگی می‌کنیم که تهدید اساسی آن مواد مخدر است، استقرار کشورمان در منطقه هلال تولید و ترانزیت مواد مخدر، همسایگی با کشور افغانستانی که ۸۰ درصد ماده مخدر تریاک جهان را تولید و حدود ۴۰۰ هزار هکتار از اراضی آن زیر کشت این افیون خطرناک است و حدود ۳۰۰ هزار نفر نیز مستقیما به کشت آن مشغول هستند و جالب‌تر اینکه این کشت و تجارت سودی سالانه حدود ۴۰ میلیارد دلار که سه برابر بودجه کشور افغانستان است را نصیب گردانندگان خود می‌کند موید ادعای جدی بودن تهدید مواد مخدر در استان است.
وجود بیش از ۱۴۰ هزار معتاد استان از ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار معتاد کشور و بیش از ۳۰ مرکز ترک اعتیاد در استان نیز شاهدی مبنی بر تاثیرگذاری شرایط همسایگان بر جامعه استان است.
گذشته از مسایل مذکور عمق خطر مواد مخدر را می‌توان در جرایم فراگرد مواد مخدر از جمله شرارت، خشونت، گروگانگیری، احساسات آنی و… مشاهده کرد که متاسفانه بیشتر آن گریبان جامعه ۳۲ درصدی جوان و حتی بخشی از ۲۳ درصد کمتر از ۱۴ سال را گرفته است.
با ارایه تصویر مذکور از خطرات این افیون، آیا می‌شود در استان به مقوله‌های آموزش و پرورش و ورزش و جوانان عادی نگریست و نگاه معمولی داشت؟
همین استدلال‌ها در کنار آسیب‌های جدی و برخی خرده آسیب‌ها در جامعه جوان شهری و روستایی استان باعث شده در نگاه مسؤولان و طراحان توسعه استان، شوراهای آموزش و پرورش، فرهنگ عمومی، ورزش و … از اهمیت ویژه و کاربردی برخوردار شود و به نوعی شوراهای مذکور در نگاهی آینده‌پژوهانه در حکم شوراهای مدیریت بحران‌های اجتماعی آینده قرار گیرند.
اگر با نگاهی هماهنگ به تعلیم و تربیت و ورزش و توسعه نشاط اجتماعی که بارها در کلام رهبر فرزانه انقلاب و رییس جمهور و دولتمردان تاکید شده توجه و سرمایه‌گذاری شود، صرفه‌جویی عظیمی در منابع کشور ایجاد خواهد گردید و اگر به خوبی در ورزش و آموزش و پرورش سرمایه‌گذاری کنیم با کاهش آثار جرایم و خشونت‌ها و اعتیاد و بزهکاری و … بودجه‌ای که صرف مبارزه با این آسیب‌ها در آینده خواهد شد می‌تواند صرف امورات دیگر کشور شود و این صرفه جویی نمونه آشکار اقتصاد مقاومتی است.
امروز توسعه حمایت از ورزش و تعلیم و تربیت در استان به نوعی مددکاری اجتماعی است که در کلام رهبری و مشخصا در بند ۴۴ ابلاغیه سیاست‌های برنامه ششم توسعه کشور نیز به آن اشاره شده است.
باید توجه داشت که بستر پر از ظرفیت و خالی از اعتبار روند توسعه این دو مهم را می‌تواند متاثر سازد؟
باور توسعه اجتماعی و انسانی در جامعه به خوبی شکل گرفته است و این موضوع این روزها در جامعه به خوبی قابل لمس و درک است.
انتظار اداره نظام تعلیم و تربیت و ورزش و جوانان از تنها دستگاه‌های متولی آموزش و پرورش و ورزش و جوانان انتظاری غلط است و همه جامعه با درک این دو مقوله مذکور به عنوان مانیفست تحولات آتی در مشارکت در این دو بخش سهیم و مسؤول هستیم و جامعه خیرین و نیکوکار سهم بیشتری نسبت به بخش‌های دیگر جامعه دارند.
امروز اراده جامعه معتقد استان می‌تواند بر همراهی و تشویق به اقبال به مشارکت و نیکوکاری در آموزش و پرورش و ورزش و موضوعات مرتبط با جوانان مانند ازدواج و … شکل بگیرد و با این رویکرد که تنها حاکمیت در بنیانگذاری زیرساخت برای ورزش و آموزش و پرورش استان نقش اساسی ندارد و مشارکت خیرین می‌تواند بازوان محکمی برای توسعه این مهم باشد.
نهادینه‌سازی آموزه‌های دینی و مذهبی و جذب خیرین در ورزش و تعلیم و تربیت با مشارکت و همکاری ائمه جمعه و جماعت و مبلغان دینی در تریبون‌های نماز جمعه و جماعت و همچنین معتمدان و فعالان اقتصادی در استان می‌تواند در ایجاد محیط سالم اجتماعی یاری‌رسان باشند.
