به گزارش ایرنا سیستان و بلوچستان با وجود گستردگی زیاد و داشتن ظرفیت های فراوان اقتصادی و تجاری که زمینه ساز اشتغال در منطقه است تا پیش از روی کار آمدن دولت تدبیر و امید به عنوان استانی امنیتی تلقی می شد و تمام ظرفیت های آن زیر سایه تاریک این نگاه مخفی بود اما دولت یازدهم و دوازدهم توانست با کار و تلاش برنامه ریزی شده و بهره گیری از نیروهای بومی و سپردن امنیت به مردم، توجه به اقوام و طوایف مختلف و شکوفایی توانمندی ها و ظرفیت های موجود؛ این استان را از نگاه صرف امنیتی خارج و در مسیر توسعه و پیشرفت قرار دهد.
بر اساس اعلام مرکز آمار ایران ۳۸،۳ درصد جمعیت سیستان و بلوچستان در سنین کمتر از ۱۴ سال، ۵۸،۵ درصد در سنین ۱۵ تا ۶۴ سال و ۳،۲ درصد در سنین ۶۵ سال و بیشتر قرار دارند.
آمار جمعیت بیکار در سن کار (۱۰ سال به بالا) سیستان و بلوچستان امسال ۱۱،۳ درصد اعلام شده که در مقایسه با ۱۳،۸ درصد سال گذشته کاهش داشته است.
بر اساس اعلام این مرکز جمعیت فعال سیستان و بلوچستان ۵۹۷ هزار و ۸۱۸ نفر است که ۵۲۰ هزار و ۸۰۱ نفر از این تعداد شاغل و بیش از ۷۷ هزار نفر بیکار هستند.
ازدست رفتن بخش قابل توجهی از مشاغل کشاورزی به دنبال خشکسالی ۱۸ ساله، افزایش نسبت جمعیت ۱۰ سال به بالا به کل جمعیت، افزایش شمار دانش آموختگان دانشگاهی و نیروی کار زنان و کم توجهی به مزیت های سیستان و بلوچستان در بخش تجاری، بازرگانی و صنعت بسته بندی نیز از مهمترین دلایل بیکاری در این استان است.
با توجه به اینکه سیستان و بلوچستان بیشترین جمعیت روستاییان و جوانان را در مقایسه با سایر استان های کشور به خود اختصاص داده نیاز است تا دولت محرم اولویت اجرای طرح ها و پروژه های خود در این نقطه از ایران اسلامی را به این قشر معطوف کند.
انتقال آب با لوله به ۴۶ هزار هکتار از زمین های کشاورزی دشت سیستان، اجرای آبیاری تحت فشار در سطح ۱۰۰ هزار هکتار از زمین های جنوب و مرکز استان، خط انتقال گاز از ایرانشهر به زاهدان، ساخت راه آهن چابهار- زاهدان، طرح توسعه بندر شهید بهشتی چابهار و ارتقای ظرفیت تخلیه و بارگیری آن از ۲٫۵ میلیون به ۸٫۵ میلیون تن، معدن مس چهل کوره و ساخت کارخانه کنسانتره مس و مطالعه ۸۶ هزار کیلومتر مربع از عرصه های معدنی استان از جمله طرح های مهم اقتصادی در سیستان و بلوچستان است که ضمن ایجاد اشتغال موقت زمینه ساز اشتغال پایدار در آینده این استان خواهد بود.

**مهمترین طرح های اقتصادی دولت در سیستان و بلوچستان:
– تکمیل راه آهن چابهار – زاهدان و اتصال آن به راه آهن سراسری
اتصال بندر شهید بهشتی به عنوان تنها بندر اقیانوسی کشور به شبکه ریلی برای جابجایی کالا و اتصال کشورهای آسیای میانه و افغانستان به آبهای آزاد و کمک به توسعه سواحل مکران از مهمترین اهداف تکمیل راه آهن چابهار – زاهدان است.
راه آهن چابهار – زاهدان به طول ۶۱۰ کیلومتر و عرض هفت متر است که با احتساب خطوط ایستگاهها به ۷۳۰ کیلومتر خواهد رسید.
طرح راه آهن چابهار – زاهدان و اتصال آن به راه آهن سراسری از دروازه شرقی اسکله شهید بهشتی چابهار واقع در دریای عمان آغاز شده و با عبور از شهرهای نیکشهر، ایرانشهر و خاش در نهایت به زاهدان می رسد.
به گفته معاون عمرانی استاندار سیستان و بلوچستان هم اینک بیش از ۲ هزار و ۳۰۰ نفر در این طرح مشغول بکار هستند و عملیات اجرایی آن تا کنون ۲۷ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
– توسعه بندر شهید بهشتی
دولت برای آماده سازی و افتتاح مرحله نخست بندر شهید بهشتی چابهار حدود یک میلیارد دلار سرمایه گذاری کرده و ظرفیت این بندر از ۲،۵ میلیون تن به ۸،۵ میلیون تن رسیده است.
بندر چابهار موقعیت مناسبی برای حمل و نقل، ترانزیت و ترانشیپ (حمل و نقل دریایی) کالا دارد که بهترین و کم هزینه ترین مسیر ترانزیت به کشورهای آسیای میانه و افغانستان است.
به گفته کارشناسان، هزینه تخلیه کالا در بندر شهیدبهشتی چابهار هزار دلار به ازای هر کانتینر ارزانتر از بندر گوادر پاکستان و ۱٫۵ میلیون تومان ارزان تر از بندر شهید رجایی است.
باتوجه با اینکه ۹۵ درصد نیازمندی های افغانستان از طریق واردات تامین می شود و بندر چابهار می تواند بهترین مسیر برای ترانزیت کالاهای افغانستان و زمینه ساز ایجاد اشتغال در استان باشد.

-انتقال آب با لوله به ۴۶ هزار هکتار از مزارع دشت سیستان
سیستان از دیرباز مهد کشت، تولید و رونق کشاورزی در جنوب شرق ایران محسوب می شده به گونه ای که به دلیل آبادی و قوت زمین ها، این منطقه سالیان زیادی به انبار غله ایران معروف و مشهور بوده است.
این سرزمین که اینک با گذشت ۲ دهه همچنان خشکیده و زمین های آن به سبب نبود آب کافی چون لبان مردم تشنه این دیار ترک برداشته، روزگاری با توجه به سرسبزی و طراوت میزبان انواع پرندگان و حیات وحش و تفرجگاه و تامین کننده نیازهای غذایی مردم جنوب شرق ایران بود و از سایر نقاط نیز برای کار و تجارت به این منطقه مهاجرت می کردند.
تصویب و اجرای طرح آبرسانی به ۴۶ هزار هکتار از زمین های زراعی سیستان از طریق لوله، رونق نسبی را به منطقه بحران زده ناشی از خشکسالی در شمال سیستان و بلوچستان بازگردانده است.
جلوگیری از مهاجرت ساکنان منطقه سیستان و پیامدهای ناگوار اجتماعی و سیاسی آن برای کل کشور، حفظ و پایداری سیستان به عنوان منطقه راهبردی در جغرافیای امنیتی کشور، احیای کشاورزی قابل برنامه ریزی و اسکان رضایتمندانه مردم و حفظ و تثبیت اکوسیستم طبیعی و انسانی دشت سیستان، بهره وری هوشمندانه و بهینه از منابع پایه تولید و تبدیل منطقه به قطب تولید محصولات کشاورزی کشور و حل مشکل اشتغال شرق ایران از مهمترین اهداف اجرای این طرح می توان عنوان کرد.
به گفته کارشناسان، اجرای این طرح تا کنون ۵۳ درصد پیشرفت داشته و در مراحل اجرای آن برای نزدیک به سه هزار نفر اشتغال مستقیم ایجاد شده است.
– اجرای آبیاری تحت فشار در زمین های کشاورزی مرکز و جنوب استان
همچنین تا کنون طرح آبیاری تحت فشار در افزون بر ۱۱ هزار هکتار از زمین های کشاورزی مرکز و جنوب استان اجرا شده است و چهار هزار و ۵۰۰ هکتار از این زمین ها نیز تحویل کشاورزان شده و بقیه در مرحله تحویل موقت است.
به گفته دبیرستاد پیگیری مصوبات سفر رئیس جمهوری در سیستان و بلوچستان، اعتبار امسال این طرح هزار و ۱۳۰ میلیارد ریال است.
– ساخت مجتمع پتروشیمی چابهار(مکران)
شهرک پتروشیمی توسعه نگین مکران به عنوان قطب سوم پتروشیمی نیز پس از تصویب هیات دولت توسط بخش خصوصی با هدف جذب سرمایه گذاری خارجی و صادرات محصولات به منظور توسعه پایدار در منطقه درحال ساخت است.
این شهرک در زمینی به مساحت هزار و ۲۳۰ هکتار در منطقه آزاد چابهار واقع در پیکره هشت صنایع سنگین واقع شده است.
هشت هزار نفر با راه اندازی مرحله نخست مجتمع پتروشیمی چابهار به صورت مستقیم مشغول بکار می شوند و بر اساس پیش بینی ها تولیدات آن سالانه سه میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار خواهد بود.
– ساخت خط لوله انتقال گاز به زاهدان و دیگر نقاط سیستان و بلوچستان
سیستان و بلوچستان به عنوان آخرین استان بدون گاز کشور با عنایت دولت یازدهم در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی و رفع محرومیت از چهره مناطق کمتر توسعه یافته از نعمت گاز برخوردار شد تا مردم آن از رنج حمل سیلندرهای بزرگ و کوچک گاز مایع آسوده شوند.
خط انتقال گاز از ایرانشهر به زاهدان در سفر اسفند سال ۹۵ رئیس جمهوری به سیستان و بلوچستان افتتاح شد و خط انتقال گاز از ایرانشهر به چابهار در دست اقدام است.
خط انتقال گاز از زاهدان به زابل به دلیل تغییر سایز لوله خط انتقال در حال باز طراحی بوده و عملیات اجرایی آن بزودی آغاز می شود.
به گفته کارشناسان این طرح تاکنون زمینه اشتغال هزار نفر را به صورت مستقیم و غیر مستقیم فراهم کرده است.
-توسعه فعالیت های صید و صیادی در تنها بندر اقیانوسی ایران
دولت همچنین برای اشتغال مردم ساحل نشین چابهار و کنارک و توسعه صید و صیادی اقدامات بسیار خوبی را انجام داده به طوری که هم اینک برای ساماندهی ۶۵۰ قایق صیادی بندر کنارک سرمایه گذاری ۶۳۳ میلیارد ریالی از سوی دولت آغاز شده است.
ساخت موج شکن و حفاظت شیب حوضچه طرح ساماندهی قایق های صیادی بندر کنارک آغاز شده است و در ۱۸ ماه آینده به اتمام و بهره برداری خواهد رسید، این طرح شامل هزار و ۵۸۲ متر موج شکن اصلی و ۹۵۷ متر حفاظت شیب حوضچه است.
** اشتغال پایدار سیستان و بلوچستان در گرو تربیت نیروی بومی
با توجه به اجرای طرح های بزرگ فعال در این استان باید مراکز آموزش فنی و حرفه ای در زمینه تربیت نیروهای بومی متخصص مورد نیاز این طرح ها بیش از پیش فعالیت کنند.
هم اینک طرح های زیرساختی مهمی همچون خط ریلی چابهار – ایرانشهر – خاش – زاهدان و دهها طرح دیگر در سیستان و بلوچستان در حال اجراست که باید رشته های مرتبط با این فعالیت ها در آموزشگاه های مختلف فنی و حرفه ای استان شکل گیرد.
همچنین طرح عظیم گازرسانی به سراسر استان در حال انجام است که پیشبرد این طرح و نگهداری از آن نیاز به وجود افراد متخصص و آموزش دیده دارد و هرچند زحمات و تلاش های افراد غیر بومی فعال در این استان قابل تقدیر است اما به منظور تحقق مولفه های اقتصاد مقاومتی باید توجه بیشتری به جذب و بکارگیری نیروهای بومی داشت.
دولت با اجرای طرح های مختلف، یک اشتغال موقت در استان ایجاد کرده که فعالیت نیروهای ساده در کارگاه های فعال در قالب پروژه های مختلف از جمله توسعه بندر چابهار، ساخت راه آهن، گازکشی به سطح استان و انتقال آب با لوله به ۴۶ هزار هکتار از زمین های دشت سیستان بخشی از این اشتغال است.
اشتغال مستمر، نیازمند به نتیجه رسیدن این پروژه ها و تشویق سرمایه گذارهای خارجی و داخلی برای فعالیت اقتصادی در زمینه طرح هایی که مطالعات آن جواب مثبت داده و پروژه های در دست اقدام است.
با توسعه فعالیت های اقتصادی در مسیر رسیدن به اشتغال مستمر، افراد از کارگران ساده باید به کارگران حرفه ای تبدیل شوند تا بتوان بر اساس توانمندی و آموزشی که دریافت کرده اند از مهارت آنان بهره گرفت.
خوشبختانه در بخش دولتی نیز استخدام هایی در دستگاههای مختلف انجام می شود همانند استخدام آموزش و پرورش با عنوان بازماندگان از تحصیل و مجموع کاستی هایی که در این مجموعه بود بیش از ۶ هزار نفر استخدام شدند و نیروی انتظامی نیز عمده نیروهایش را بومی استخدام کرده است.
** سرمایه گذاری ۱۲۰ هزار میلیارد ریالی دولت در سیستان و بلوچستان
دولت تدبیر و امید در سه سال اخیر افزون بر ۱۲۰ هزار میلیارد ریال در بخش های زیربنایی و توسعه ای سیستان و بلوچستان سرمایه گذاری کرده است.
از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی تا سال ۹۲ در این استان حدود ۹۰ هزار میلیارد ریال سرمایه گذاری انجام شده بود اما در دولت تدبیر و امید با تاکید بر توسعه زیر ساخت ها در بخش های مختلف، این سرمایه گذاری ها رشد قابل توجهی یافته است.
بعد از برجام نیز بیش از ۸۰ هیات خارجی برای سرمایه گذاری از کشورهای ایتالیا، آلمان، بلژیک، چین، ترکیه، پاکستان، افغانستان به سیستان و بلوچستان سفر کرده اند و در دوره فعالیت دولت یازدهم افزون بر هزار و ۳۰۰ میلیون دلار سرمایه گذاری خارجی در این استان انجام شده است.

**مشغول بکار شدن بیش از چهار هزار و ۷۰۰ نفر در بخش صنایع سیستان و بلوچستان
به گفته کارشناسان ۲۹۳ پروانه بهره برداری برای واحدهای صنعتی سیستان و بلوچستان از ابتدای دولت تدبیر و امید تاکنون صادر شده و میزان سرمایه گذاری مجوزهای اولیه برای این واحدها افزون بر چهار هزار و ۵۴۰ میلیارد ریال است.
با بهره برداری از این واحدها اشتغال مستقیم برای افزون بر چهار هزار و ۷۰۰ نفر در سیستان و بلوچستان ایجاد شده است.
کارخانه فرآوری مس چهل کوره شرکت پلیمر پاکت پرند، شرکت آویسا پارسه زابل، شرکت تولیدی دکل های انتقال نیرو و شرکت تولیدی انواع قوطی کنسرو از جمله مهمترین طرح های افتتاح شده از ابتدای دولت تدبیر و امید تاکنون در این استان بوده است.

** رشد سه هزار و ۲۰۰ میلیارد ریالی سرمایه گذاری در بخش کشاورزی
رشد سرمایه گذاری در بخش کشاورزی سیستان و بلوچستان از سال ۹۳ تاکنون بیش از سه هزار و ۲۰۰ میلیارد ریال بوده که این رقم معادل سرمایه گذاری ۲۰ ساله کشاورزی در استان است.
حوزه کشاورزی این استان در بخش های مختلف از سال ۹۲ تاکنون با پیشرفت های بسیار خوبی همراه بوده که افزایش خرید گندم از ۱۴ هزار تن در سال ۹۲ به ۷۰ هزار تن در سال ۹۵ با رشد بیش از ۴۰۰ درصدی گوشه ای از این موفقیت ها و پیشرفت ها به حساب می آید.
این استان پهناور با داشتن ظرفیت ها و توانمندی های بسیار بالا در حوزه کشاورزی و زیربخش های مهم آن و اقلیم بسیار مناسب برای تولید محصولات زراعی در فصل زمستان، میوه های گرمسیری و سردسیری و محصولات متنوع دامی و شیلات در آبهای ساحلی و فراساحلی و منابع آبی داخل با پرورش ماهیان گرمابی و سردآبی و دیگر زمینه ها می تواند تامین کننده نیاز بازار داخل و صادرات به دیگر کشورها باشد.
به گفته رئیس سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان یکی از برنامه های توسعه ای بخش کشاورزی استان مربوط به طرح های پیشنهادی برای توسعه سواحل مکران است که بیش از ۳۷ میلیارد ریال طرح برای آن تعریف شده است.
به گزارش ایرنا سیستان و بلوچستان با گستره ۱۸۷ هزار و ۵۰۲ کیلومتر مربع و ۱۹ شهرستان پهناورترین استان کشور محسوب می شود .
این استان دارای ۱۹ شهرستان و حدود ۹ هزار روستا و آبادی است که ۶ هزار و ۵۰۰ روستای آن دارای سکنه هستند.
۷۳۱۶**